تاثیر عملکرد والیان اموی در اوضاع سیاسی و اقتصادی خراسان

حکومت امویان (131-41 هجری) نمایانگر دورانی از سلطه عنصر عربی همراه با تعصب نژادی ، قومی بود .استواری جامعه عرب بر پایه نظام قبیله ای باعث ظهور تعصبات قبیله ای در آن بود و والیان اموی در خراسان با توجه به پایگاه قبیله ای خویش در اوضاع سیاسی و اقتصادی این ایالت تاثیر می گذاشتند ، اگرچه در این ایالت غلبه با قبایل شمالی (مضری ها) بود ولی اختلافات بین قبایل شمالی و جنوبی در سراسر دوران بنی امیه وجود داشت و حتی در تعیین یک والی یا کنار زدن والی دیگر اثرگذار بود چه بسا شورش هایی که ریشه در این اختلافات داشت و در نهایت براندازنده حکومت اموی ، یعنی داعیان عباسی ، از میان همین اختلافات قبیله ای سربرآورده و دیوان حکومت امویان را در هم پیچیدند . از بعد اقتصادی دادن زمین های آباد و پرمحصول خراسان به فرماندهان نظامی و همچنین فتوحات پرغنیمت دوران خلفای اول بنی امیه در خراسان باعث تجمع ثروت در دست این افراد شد و همین موضوع باعث خوگرفتن جنگ جویان سابق عرب به زندگی مرفه و دور از جنگ شده و نتیجه آن بود که در ربع پایانی حکومت امویان جنگ جویان زمین دار و ثروتمند حاضر به شرکت در جنگ نبودند . نکته دیگر در عملکرد والیان اموی جزیه گرفتن از نومسلمانان خراسان و تحقیری که نسبت به موالی اعمال می کردند ، بود که خود باعث شکل گیری مخالفان جدید برای امویان در خراسان شد ، که در پایان حکومت ایشان این گروه به عنوان اهرم فشار با گروه ها و مخالفان حکومت اموی همنوا شده و سرانجام با پیوستن به دعوت عباسیان موجبات براندازی خلافت اموی را فراهم کردند .